“Antik Yunan’ın önemli yasamacılarından biri olan Solon’un, şehirlerde düzenin sağlanmasına dair görüşleri, yalnızca kendi dönemi için değil, günümüz kent yönetimi anlayışına da ışık tutmaktadır.”
Solon kimdir?
Solon, MÖ 6. yüzyılda Atina’da yaşamış bir devlet adamı ve yasamacıdır. Atina’daki sosyal ve ekonomik eşitsizlikleri gidermek amacıyla yasalar ve reformlar getirmiştir. Onun reformları, hem Atina’daki adaletsiz düzeni düzeltmeye yönelikti hem de modern demokrasiye giden yolun taşlarını döşemiştir. Solon’un yasaları, Antik Yunan toplumunun sosyal yapısını dönüştürürken, aynı zamanda şehirlerde düzenin sağlanmasında da önemli bir rol oynamıştır.
Ekseketidos oğlu Bilge Solon, geride salih amelin bilgisini içeren, öğütlerle dolu birçok kitap bırakmıştır. Yönetimin Atina’ya geçtiği dönemin başlarında bilgeler diyarı Atina’da yaşamıştır.
Atina’da zorba Drakon Yasaları’nı kaldırarak Solon Yasaları’nı koymuştur. Ancak Phoenix’ten gelen yasaları kaldırmamıştır. Dönemin ihtiyaçlarından dolayı savaş şiirlerini içeren bir kitap yazarak halkı savaşmaya teşvik etmiştir.
Solon, aynı dönemde yaşamış yedi bilgeden biri olup bu yedi bilge şunlardı: “Tales, Solon, Pittakos, Periander, Chilon, Kleobulus ve Bias.”
Şehirlerde Düzen Anlayışı
Solon, Atina’da düzenin sağlanmasında önemli bir rol oynamış, özellikle ekonomik ve sosyal adaletsizlikleri ortadan kaldırmak için bir dizi yasa kabul etmiştir. Solon’un reformları, zengin ile fakir arasındaki uçurumu azaltmayı ve şehirdeki sosyal düzeni sağlamayı amaçlıyordu. Bu yasalar, toprak dağılımı, borçların affı ve köleliğin sınırlanması gibi birçok konuyu kapsıyordu.
Solon’un Yasaları ve Reformları
Solon’un yasaları, Antik Yunan’daki şehir yönetimini ve toplumsal düzeni büyük ölçüde değiştirmiştir. Borç köleliğini kaldırmış, zenginlerin tekellerini sınırlamış ve halkın siyasi haklarını genişletmiştir. Solon’un en önemli reformlarından biri, ‘seisachtheia’ yani “borçların hafifletilmesi” hareketiydi. Bu yasa, borçluları kurtarıp köleliğe düşmelerini engellemiştir. Ayrıca, Solon’un “Timokrasi” adı verilen hükümet modeli, halkın daha fazla söz sahibi olmasını sağlamıştır.
“Solon’a “Şehirlerde düzen nasıl sağlanır?” diye sorulunca şöyle cevap vermiştir: “Yöneticiler kanun ve yasalara uygun hareket edince halk da onlara ayak uydurmaktan başka çıkar yol bulamaz.”
Gençlerin, hafifmeşreplikten sıyrılmak için ne yapması gerektiği sorulunca şöyle demiştir: “Saygı duydukları, utandıkları ve kendilerine karşı mahçup olmaktan korktukları büyükler her zaman yanı başlarında olmalıdır.”(1)
Solon’un Görüşlerini Değerlendirme
Solon, Antik Yunan’daki şehir düzenini sağlamak adına önemli yasalar ve reformlar getirmiştir. Bugün bile, onun görüşleri modern şehir yönetimi ve toplumsal düzenin sağlanmasında ilham kaynağı olmaktadır. Solon’un düşünceleri, sadece geçmişteki şehir düzeni için değil, günümüzdeki kentleşme ve sosyal yapılar için de önemli dersler içermektedir. Solon’un vizyonu, modern yönetim anlayışlarını şekillendirirken, geçmişten bugüne uzanan bir miras bırakmıştır.
Dipnotlar
1-) Mübeşşir İbn Fâtik, Muhtâru’l-Hikem ve Mehâsinu’l-Kelim(Hikmetli Sözler ve Güzel deyişler), Çev: Yrd. Doç. Dr. Osman Güman, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları: 16, 1. Baskı, İstanbul 2013
