Sabetaycılık gizli ve esrarlı bir dindir. 1626’da İzmir’de doğmuş, 1676’da Osmanlı devletinin Adriyatik sahillerinde küçük bir şehri olan Ülgün’de sürgünde vefat etmiş, hahamlık tahsili yapmış, sonra Yahudilerin beklediği vaat edilmiş mesih olduğunu iddia etmiş, Padişah’ın huzuruna çağrılıp sorguya çekilince yalancıktan Müslüman olmuş, kendisine iman eden Yahudilerin de aynı şekilde hareket etmelerini istemiş olan Sabatay Sevi’nin dinidir.

Sabetaycılar kimlerdir?

Sabetaycılara Dönme, Selânik Dönmesi, Avdeti isimleri de verilir. İki kimlikli, iki dinli vatandaşlarımızdır. Zahiren Türk ve Müslüman görünürler, asıl gerçek kimlikleri ise, Sabetay Sevi’nin izinde Yahudilik ve Museviliktir. Türkiye Yahudi cemaati ileri gelenlerinden Bay Harry Ojalvo’nun Aksiyon dergisinde yayınlanan bir röportajdaki iddiasına göre ülkemizde bir buçuk milyon Yahudi kökenli Türk bulunmaktadır. Bu rakam abartılı olabilir. Sabetaycıların sayısını bildiren hiçbir istatistik ve çalışma yoktur.

Sabetaycıların iki dinli ve iki kimlikli olduklarına dair ne gibi somut deliller vardır?

İstanbul’da gizli sinagogları bulunmaktadır. Bunlardan biri Etiler’de bir binanın altında olup son olarak 30 Eylül’de burada toplanan Dönmeler, Yahudi dinî yılbaşısını kutlamışlardır. Tören, ayin, ibadet sabah saat yedi buçukta başlamış, öğleden sonra üçe kadar sürmüştür. Hazan adı verilen Sabataycı hahamlar İbranice ve Ladino (Yahudi İspanyolcası) diliyle dualar ve ilahiler okumuşlardır. İstanbul’da Sabataycıların kendilerine mahsus mezarlıkları bulunmaktadır. Üsküdar’da Bülbülderesi semtindeki mezarlık Dönme mezarlığıdır. Ancak son yıllarda Zincirlikuyu kabristanına da ölülerini gömmeye başlamışlardır. Bazı Sabetaycıların resmî Türk ve Müslüman isimlerinin yanında gizli Yahudi isimleri de bulunmaktadır. Amerika Birleşik Devletlerine kaçan bir Dönme iş adamı orada beyanat vererek, Sabataycı-Yahudi oldukları için kendilerine baskı yapıldığını söylemiştir. (Daha fazla detay için bknz. “Yahudi Türkler, yahut Sabetaycılar” Mehmed Şevket Eygi) (1)